Uyuz, ciltte kaşıntıya, kızarıklıklara ve döküntülere yol açan, Sarcoptes scabiei adlı bir mikroskobik parazitin yol açtığı bir cilt hastalığıdır. Uyuz, bulaşıcıdır ve doğrudan cilt teması yoluyla yayılabilir. En sık görülen belirtiler arasında yoğun kaşıntı, ciltte kızarıklık, şişlik ve kabarcıklar yer alır.
Uyuzun Belirtileri Nelerdir?
Uyuzun en belirgin belirtisi yoğun kaşıntıdır. Kaşıntı, özellikle geceleri daha da şiddetlenebilir. Uyuzun diğer belirtileri ise şunlardır:
- Kaşıntı: Uyuzun ilk belirtisi genellikle şiddetli kaşıntıdır. Ciltteki küçük parazitler, deriye yerleşip yumurtalarını bırakırken, bu süreç ciltte güçlü bir kaşıntıya neden olur.
- Kızarıklık ve döküntüler: Kaşınmaya bağlı olarak ciltte kızarıklıklar, şişlikler ve döküntüler oluşur.
- Kabarcıklar ve kabuklanma: Ciltte kabarcıklar, şişlikler ve iltihaplı bölgelere yol açabilir. Kaşımak, bu kabarcıkların patlamasına ve cildin daha fazla tahriş olmasına neden olabilir.
- Yaralar: Kaşımak sonucu yaranan bölgelerde enfeksiyon riski artar.
Uyuz Nerelerde Başlar ve Hangi Bölgelerde Kaşınır?
Uyuzun başlangıcı genellikle ellerin arasında, parmak aralarında, koltuk altlarında, diz içlerinde, karın çevresinde, kasık bölgesinde ve göğüs bölgelerinde görülür. Bunun dışında, bel, sırt, bilekler, ayak parmakları gibi vücudun diğer bölümlerinde de uyuz belirtileri ortaya çıkabilir.
Özellikle parmak arası ve el bilekleri uyuzun en çok görüldüğü yerlerden biridir. Bunun nedeni, parazitlerin bu bölgelerde hızla çoğalması ve kaşıntıyı tetiklemesidir.
Uyuz, aynı zamanda yatak örtüleri, kıyafetler ve kişisel eşyalar yoluyla da yayılabileceği için yakın temasta bulunan kişiler arasında hızla bulaşabilir.
Uyuz Tanısı Nasıl Konur?
Uyuz tanısı genellikle bir dermatolog tarafından yapılan muayene ve bazen mikroskopik incelemelerle konur. Doktor, hastanın cildindeki izleri ve belirtileri değerlendirerek uyuz teşhisi koyar. Eğer kesin tanı konulması gerekirse, cilt örneği alınarak parazitin varlığı araştırılabilir. Bu, mikroskop altında yapılan bir inceleme ile doğrulanabilir.
Uyuz Tedavisi
Uyuz tedavisinde genellikle topikal ilaçlar kullanılır. Bu ilaçlar, cilt üzerindeki parazitleri öldürmeye yöneliktir. Tedavi, doktor tarafından verilen reçeteye uygun şekilde yapılmalıdır. Tedaviye yardımcı olarak:
-
Topikal ilaçlar: Uyuz tedavisinde en yaygın olarak kullanılan ilaçlar, cilt üzerine sürülen kremler veya losyonlardır. Bu ilaçlar genellikle permetrin kremi veya kükürt içeren tedavi ürünleri olabilir.
-
Antihistaminikler: Kaşıntıyı hafifletmek için doktorlar antihistaminik ilaçlar önerilebilir.
-
Cilt hijyenine dikkat edilmesi: Uyuz tedavisinin yanı sıra, hastalığın yayılmasını önlemek için cilt temizliği önemlidir. Yatak örtüleri, çarşaflar ve kişisel eşyalar yüksek ısıda yıkanmalı ve sterilize edilmelidir.
-
Aile ve yakın temasta olan kişilerin tedavi edilmesi: Uyuz son derece bulaşıcı bir hastalık olduğu için, hasta kişinin yakın temas ettiği kişiler de tedavi edilmelidir.
Uyuz Bulaşıcı Mıdır?
Evet, uyuz son derece bulaşıcı bir hastalıktır. Yakın cilt teması, uyuzun başlıca bulaşma yollarındandır. Bir kişi uyuz olduğunda, özellikle uzun süreli cilt teması (yakın ilişki, aynı yatakta yatma gibi) sonucu parazit diğer kişilere de geçebilir. Bunun yanı sıra, uyuz hastalığının bulaşması ortak alanlarda, paylaşılan eşyalar, yatak örtüleri ve havlular üzerinden de mümkündür.
Uyuzdan Korunma Yolları
Uyuzdan korunmak için şunlara dikkat edilebilir:
- Temastan kaçınma: Uyuz belirtileri gösteren kişilerle yakın temastan kaçının.
- Kişisel eşyaları paylaşmama: Yatak örtüleri, havlular ve giysiler gibi kişisel eşyalarınızı başkalarıyla paylaşmayın.
- Hijyen önlemleri: Hijyeninize dikkat edin, cildinizi düzenli olarak yıkayın ve temiz tutun.
